Κυριακή 23 Μαρτίου 2014

Ηφαιστίων κι Αλέξανδρος (8) - Γρανικός

Στο Γρανικό ποταμό έδωσε ο Αλέξανδρος την πρώτη μεγάλη μάχη εναντίον των Περσών. Νίκη των Ελλήνων. Κατά τις συμπλοκές ο Αλέξανδρος κινδύνεψε άμεσα: δέχτηκε ένα ισχυρό χτύπημα στο κεφάλι (στο κράνος) που τον άφησε ζαλισμένο, εκτός μάχης ουσιαστικά, κι αν ο Κλείτος που μαχόταν δίπλα του δεν πρόλαβε το δεύτερο, πιθανώς θανάσιμο, χτύπημα κόβοντας με μια δυνατή κίνηση το χέρι του Πέρση, ο νεαρός Αλέξανδρος δεν θα προλάβαινε να περάσει στην ιστορία σαν Μεγάλος...

Καμιά φορά, η ιστορία κρέμεται από μια κλωστή (εδώ, από την ετοιμότητα ενός ακόλουθου).

Στο ποίημα, ο Ηφαιστίων προσεύχεται στο Δία. Πρέπει να ήταν ασύλληπτη η ανακούφισή του, βλέποντας ότι ο φίλος του "τη γλύτωσε"! Χαρακτηρίζει τον Αλέξανδρο γιο του Δία. Τον ισχυρισμό αυτό τον διατύπωνε και η Ολυμπιάδα, αλλά και η ίδια η μακεδονική δυναστεία από παλαιότερα διατυμπάνιζε μια θεϊκή καταγωγή. Δεν είναι λοιπόν παράξενο να κάνει τέτοια αναφορά ο Ηφαιστίων στην προσευχή του.


ΓΡΑΝΙΚΟΣ
 
πόσο απέχει, Δία Πατέρα, η ζωή από τη λήθη;
ο σπαραγμός από τα επινίκια;
η μια όχθη του Γρανικού από την άλλη;…
 
Αρτεμισίου μήνα με τον Αλέξανδρο
επισφραγίσαμε φιλία ζωής.
Αρτεμισίου μήνα, Δία, ένα χτύπημα εχθρού παράτολμο
θα έστελνε μήνυμα πένθους στην Πέλλα,
χαράς στην Αθήνα, αγαλλίασης στα Σούσα,
 
αν…
 
Δία, ο Κλείτος έναν πήχη αλόγου να απείχε
ποια νίκη θα γιορτάζαμε;
ποια θάταν η νύχτα μου με το γιο σου νεκρό;…
 
στον Κλείτο λοιπόν το τρόπαιό μου της ψυχής!
για τη νίκη στο Γρανικό, στον Κλείτο η ιαχή! 

 

Τετάρτη 12 Μαρτίου 2014

Ηφαιστίων κι Αλέξανδρος (7) - Τροία

Με το που πέρασε ο στρατός των Ελλήνων τα Στενά και πριν ακόμα ξεκινήσει η επιθετική πορεία προς τα ενδότερα της Περσικής Αυτοκρατορίας, ο Αλέξανδρος, συνοδευόμενος από τον Ηφαιστίωνα, επισκέφτηκε τους τάφους του Αχιλλέα και Πατρόκλου στην Τροία. Απέθεσαν στεφάνια στους τάφους και έτρεξαν οι δυό τους σε τιμητικό αγώνα δρόμου για τους μεγάλους μυθικούς νεκρούς, τους οποίους έβλεπαν σαν παράδειγμα για τη δική τους φιλία.
Στο αγώνισμα τρέχουν, όπως είθισται, γυμνοί.
Στο ποίημα, ο Αλέξανδρος κι ο Ηφαιστίων μιλάνε σε πρώτο πρόσωπο πληθυντικού. Πρώτη φορά ίσως εκδηλώνουν τόσο ανοιχτά ότι είναι Φίλοι (με κεφαλαίο Φ). Και δεν δίνουν δεκάρα για τα - πονηρά μάλλον - σχόλια των στρατιωτών. Εξάλλου, η βεβαιότητα της μελλοντικής νίκης θα χαροποιεί όλους, όλη την ιεραρχία τους στρατεύματος. Η δόξα του μεγάλου εγχειρήματος σε όλους ανήκει...


ΤΡΟΙΑ
 
Και νά που στεκόμαστε, σεβαστικά γδυτοί,
στα χώματα, αιμοδιψή τα χώματα
όπου Αχιλλέας και Πάτροκλος
έμελλαν να πολεμούν τη Μοίρα, τους Θεούς…
τα στεφάνια ζωηρόφυλλα θα μείνουν στη μνήμη
των στρατιωτών
που είδαν νεαρό βασιλέα κι ερώμενο, βασιλέα κι εραστή
να κοιτάζονται στα μάτια,
με τόλμη ανήκουστη
να κοιτάζουν κοινό τους το μέλλον στα μάτια…
 
κι αν αρκετοί την κλίνη μας φθονούν,
η δόξα από αύριο εξισώνει
άνακτα και υπήκοο!

 

Κυριακή 9 Μαρτίου 2014

Ηφαιστίων κι Αλέξανδρος (6) - Θήβα

Βασιλιάς πια ο Αλέξανδρος, αναγνωρισμένος από τη μακεδονική αυλή, αντιμετώπισε "ανταρσία" σε διάφορα άλλα τμήματα του ελλαδικού χώρου. Η Θήβα και η Αθήνα αναίρεσαν τις συνθήκες αναγκαστικής συμμαχίας που είχε επιβάλει ο Φίλιππος Β' κι ο Αλέξανδρος πρέπει με τα όπλα να ανακτήσει την πρωτοκαθεδρία.

Το 335 πΧ η Θήβα καταστρέφεται ολοσχερώς, αλλά ο Αλέξανδρος αφήνει όρθιο το σπίτι του Πινδάρου. Οι κάτοικοι γίνονται δούλοι.

Στο σχετικό ποίημα, ο Ηφαιστίων δείχνει να στενοχωριέται για την άκρως τιμωρητική συμπεριφορά του φίλου του και προβλέπει (ιστορικά ορθά) ότι θα νιώθει τύψεις ο Αλέξανδρος.

 
ΘΗΒΑ
 
σεπτό το σπίτι, ερείπιο όσο η πόλη γύρω του
έσφυζε από ανδρεία, από πλούτη, από τέχνη.
τώρα, στην κάπνα μιας άκρας ισοπέδωσης
οι όρθιοι τοίχοι, τα ανθέμια στη στέψη,
η στέγη άθικτη, εύρυθμη,   
το όλο σαν κτίσμα επιβλητικό προβάλλει,
αγέρωχο σημάδι Θηβαίων
ότι εδώ υπήρχε η πόλη του Κάδμου,
η πόλη η πλησίον των Μουσών,
η πόλη του Πινδάρου…
 
αμείλικτος, Αλέξανδρε, γιατί;
Έλληνες είναι, την άνοιξη μαζί θα εκστρατεύαμε.
δούλους έπλασες, κέρδισε το κράτος,
αλλά Ερυνίες σου εφιάλτες θα μου διηγηθείς
τα ξημερώματα…