Ηφαιστίων κι Αλέξανδρος (23) - Εκβάτανα

Φθινόπωρο του 324πΧ (μερικοί μάλιστα προσδιορίζουν τις πρώτες μέρες του Νοεμβρίου) ο Αλέξανδρος διοργανώνει αθλητικούς αγώνες στα Εκβάτανα της Περσίας (σημερινό όνομα: Hamadan). Ο Ηφαιστίων αρρωσταίνει και δεν παρίσταται στους αγώνες. Ο Αλέξανδρος αναθέτει στο γιατρό Γλαυκία να τον παρακολουθήσει από κοντά. Φαίνεται να αναρρώνει ο Ηφαιστίων, νιώθει πολύ καλύτερα κι από μια αυστηρή δίαιτα ημερών το ρίχνει τώρα στην οινοποσία. Χειροτερεύει απότομα. Ο Γλαυκίας, βλέποντας την προηγούμενη βελτίωση, είχε χαλαρώσει την προσοχή του. Όταν τον καλούν επειγόντως, είναι αργά πια: ο Ηφαιστίων χαροπαλεύει, πεθαίνει. 

Ο Αλέξανδρος ειδοποιείται. Θα τρέξει. Δεν προλαβαίνει. Άμεσο θύμα του ανείπωτου σπαραγμού του, ο Γλαυκίας. Εκτελείται με μαρτυρικό θάνατο. 

Στο ποίημα ακούμε τις σκέψεις του Αλεξάνδρου, αμέσως πριν τού φέρνουν την τραγική είδηση. Στο τέλος, βλέποντας την απελπισία του γιατρού, καταλαβαίνει τί έχει συμβεί. Ο Γλαυκίας πάλι, αντιλαμβάνεται ότι απάνω του θα ξεσπάσει η φοβερή τιμωρία για την απροσεξία του να αφήνει μόνο του τον Ηφαιστίωνα... 

Εκβάτανα

το κρασί αυτό, από κλήματα Κύπρου,

εξαίσιο μού το παίνεψε ο Ιόλαος!

νάσουνα εδώ, Ηφαιστίωνα, μαζί να το γευτούμε!

- αλλά με αγωγή Γλαυκία κλινήρης ακόμα, αχ, ακόμα…

  

τα αγωνίσματα τελειώνουν, ένα έμεινε στεφάνι

να δοθεί.

ψύχρα εισπνέω, το απόγευμα πεθαίνει,  

κουραστική με μακρείς ίσκιους τέτοια ώρα η γιορτή…

η ταραχή εκεί δεξιά, γιατί;…

ο Γλαυκίας πάλι εδώ ; γύρω του όρθιοι όλοι, μα πώς;…

σαν μια πομπή σκυθρωπών, φοβισμένων αυλικών

να σέρνεται προς τα δω…

οι αθλητές γιατί σταμάτησαν;…

φρουροί, για το Γλαυκία κάντε χώρο,

για το Γλαυκία που οδύρεται και… εκλιπαρεί!

ο Γλαυκίας, θεοί! ο Γλαυκίας

γονυπετής να εκλιπαρεί!…

ο Γλαυκίας

που του εμπιστεύτηκα

τον Ηφαιστίωνα, τον Πάτροκλό μου! 

Επτά μήνες αργότερα, τον Ιούνιο του 323πΧ πεθαίνει ο Αλέξανδρος. Οι ιστορικοί που υποστηρίζουν πως δηλητηριάστηκε, αναφέρουν τον Ιόλαο, τον οινοχώο του. Μερικοί συνδέουν τους δύο θανάτους. Ο Ιόλαος ήταν αδερφός του Κάσσανδρου, ναί, του Κάσσανδρου που μερικά χρόνια αργότερα θα σκοτώσει τη μητέρα, την αδερφή, τη σύζυγο, και το μικρό γιο του Αλεξάνδρου... 

Ηφαιστίων κι Αλέξανδρος (22) - Σούσα

Σούσα, άνοιξη του 324πΧ. Ο Αλέξανδρος έχει γυρίσει από την εκστρατεία της Ινδίας κι ασχολείται με την οργάνωση/διοίκηση του κράτους. Αποφασίζει να παντρέψει κάπου 80 από τους στρατηγούς και σημαντικούς αξιωματούχους του με Περσίδες της αριστοκρατίας. Ο ίδιος, αν και ήδη παντρεμένος με τη Ροξάνη, παίρνει για δεύτερη γυναίκα τη Στάτειρα, τη μεγαλύτερ κόρη του Δαρείου Γ'. Ιστορικές πηγές κάνουν λόγο και για μια τρίτη σύζυγο, την Παρυσάτιδα, επίσης από τον παλαιό βασιλικό οίκο της Περσίας. 

Για το φίλο του Ηφαιστίωνα, που τον είχε ήδη τιμήσει με το αξίωμα του χιλιάρχου (σημερινό αντίστοιχο του "πρωθυπουργού") και ήταν πια δεύτερος στην ιεραρχία του κράτους, προορίζει τη Δρυπετίδα, μικρότερη αδερφή της Στάτειρας. Αλέξανδρος και Ηφαιστίων γίνονται δηλαδή στενοί συγγενείς και η ιστορική παράδοση αναφέρει πως έλπιζαν ότι τα μελλοντικά ξαδέρφια θα ενώνονταν μεταξύ τους και στην επόμενη γενεά ένα από τα κοινά εγγόνια θα κληρονομούσε το θρόνο... Σχέδια μακρόπνοα και, όπως δείχνουν οι ιστορικές εξελίξεις, πολύ εύθραυστα... 

Η μεγαλειώδης τελετή των γάμων στα Σούσα κράτησε πέντε μέρες. Εκτός από τους γάμους των 80 σημαντικών προσώπων, ο Αλέξανδρος "νομιμοποίησε" αρκετές χιλιάδες σχέσεις συμβίωσης των στρατιωτών που είχαν πάρει παλλακίδες κατά τη διάρκεια της εκστρατείας. Όλοι έλαβαν πλούσια δώρα! 

Στο ποίημα, η Δρυπετίδα απευθύνεται στον Ηφαιστίωνα, λίγο προτού αρχίσει η τελετή. Οι στίχοι, νομίζω, τα λένε όλα. 

Σούσα

καλέ μου Ηφαιστίωνα,

απ τη μοιραία την Ισσό η μνήμη δεν αφήνει…

θυμάσαι τη σκηνή:

παιδί αιχμάλωτο την άτυχη γιαγιά μου αναθυμάμαι

εσένα να προσκυνά για Αλέξανδρο

κι ο Αλέξανδρος εσένα, Ηφαιστίωνα,

να ομολογεί ως άλλον Αλέξανδρο…

γλώσσα έμαθα έκτοτε, και ήθη πολλά Ελλήνων.

κι έμαθα πως, και σύζυγός μου, και χιλίαρχος,

και δεύτερος τη τάξει, πάλι στο φίλο σου ανήκεις,

- κατ’ Αριστοτέλη: σε δύο σώματα γενναία μιά ψυχή! –

κόρη Δαρείου, εγώ η Δρυπετίς

πίστη δεν απαιτώ, ούτε νύχτες πολλές, κι αν… κι αν

θεού θέλημα, παιδιά σου χαρίσω, βασιλικής γενεάς θα είναι,

ξαδέρφια των παιδιών του Αλεξάνδρου,

κι όπως ήδη ο βασιλιάς ορίζει:

στο μέλλον γονείς κοινών μας εγγονών,

διάδοχοι !

ακούω τα τύμπανα, το πρώτο σάλπισμα, 

η γαμήλια πομπή σχηματίστηκε, μόνο εσένα περιμένει.

πήγαινε

ακολουθώ. 

Η συνέχεια είναι, ιστορικά, γνωστή. Ο Ηφαιστίων πεθαίνει το φθινόπωρο του ίδιου έτους. Απαρηγόρητη η Δρυπετίδα. Κι ακόμα πιο απαρηγόρητος ο Αλέξανδρος, που εφτά μήνες αργότερα θα ακολουθήσει το φίλο του στον τάφο (Ιούνιος 323πΧ). 

Μετά το θάνατο του Αλεξάνδρου η πρώτη του γυμαίκα, Ροξάνη, βασιλομήτορα πια του μικρού Αλεξάνδρου Δ', δολοφωνεί τις αδερφές Στάτειρα και Δρυπετίδα. Οι περισσότεροι μεγαλοαξιωματούχοι ακυρώνουν τους γάμους τους που είχαν γίνει στα Σούσα. Οι κορυφαίοι διάδοχοι στρατηγοί αγωνίζονται να παντρευτούν γυναίκες του βασιλικού οίκου των Τημενιδών...